si BRUTUS

“hala, baka nahihirapan na si kagome, tumawag na tayo ng doktor” mungkahi ko kay Gemma

“ano ka ba, ganyan talaga si kagome manganak, nakakaawang tingnan pero mamaya lang ok na ulit sya “ paliwanag ni Gemma, ang bestfiend at kababata ko.

“ayan, lumalabas na ang anak nya, bilis Lino, kunin mo agad ang basahan !” utos nito.

Tuwang tuwa kaming dalawa, ilang linggo rin namin inabangan ang panganganak ni Kagome, alaga nilang aso. Wala itong lahi, askal nga kung tawagin. Pero malapit kami ni Gemma dito palibhasa iisang aso at alagang alaga.

“ang ganda ng anak nya, kaso Gemma, bakit kulay itim ang dila? Di ba matakaw daw pag ganyan?” tanong ko sa kanya

“wala yun sa kulay ng dila, matakaw ang aso kapag gutom. Parang tao, pag nagugutom, natakaw.” paliwanag nya.

“ano pala pangalan ng tuta? dapat ba kunin rin natin sa anime?” tanong ko sa kanya

“hmmmnnn….ano nga ba? “ napapaisip nyang tanong rin sa akin.

“BRUTUS ! yan na lang itawag natin sa kanya ! kalaban ni Popeye, tutal maitim ang dila nya at mukhang kakatakot ang personalidad !” excited kong naimungkahi

“oo nga ano, sige, sya si Brutus !” sabay sa pagbibigay namin ng pangalan kay Brutus ay ang paglabas muli ng kanyang dila, nagpapahiwatig marahil na gusto nya ang kanyang pangalan.

Araw-araw dumadaan ako kina Gemma, bakasyon noon kaya’t malaya akong nakakapunta sa kanila.

Lumalaki na si Brutus, at kumukulit na rin.

Araw iyon ng martes, malapit na ang pista sa amin. Nagulantang ang barangay dahil sa sunog.
Ang bahay nina Gemma pala ang kasalukuyang tinutupok ng apoy. Hindi magkamayaw ang mga kapitbahay namin sa pag apula ng apoy. Makalipas ang may 4 na oras, saka lamang idineklara na wala na ang apoy at may kalahti ng bahay nila ay sunog.


" Gemma may ilang damit ako na dala rito, pasensya ka na mga damit yan ni Inay. Wala kase akong mahagilap na iba" sabay abot ko sa kanya ng ilang pirasong damit. 


"salamat Lino, sabi ni Papa babalik na daw kami sa maynila, sa may pugon nagsimula ang apoy, napabayaan ng aming katiwala. Nakakaawa nga at maging si Mang Iking ay nasunog sa may kusina. Lino, iiwan ko sa 'yo si Brutus. Alagaan mo sya ha. Isa lang kase ang aso na pwede kong isama sa byahe, napakalayo ng Maynila at natatakot ako na hindi ito kaya ni Brutus, si Kagome ay sanay ng mag byahe" mahaba nyang paliwanag.


"talaga? ipagkakatiwala mo sa akin si Brutus? wag kang mag alala, papaka alagaan ko sya at magsisilbing alaala ng ating pagiging bestfriends" sabay yakap ko kay Gemma.


Araw ng sabado. 
"Lino heto na si Brutus, alagaan mo sya ha."  mula sa kanyang bulsa ay dinukot ni Gemma ang 3 Piraso ng metal.
"eto ang magiging tanda ng ating pagkakaibigang 3. sa akin ang kabiyak ng puso, sa iyo Lino ang isang kabiyak at itong susi naman', sabay sukbit nya sa collar ni Brutus,
"ay para kay Brutus, lumaki man sya at tumanda, madadala dala nya ito hanggat nasa kanyang collar."


Lumisan na sina Gemma, sa maynila na sila maninirahan, binenta nila ang Hacienda sa isang korporasyon, gagawin daw diumano itong mango plantacion. 4 na taon ang matulin lumipas, nakapagtapos na ako ng kursong Agriculture sa pampublikong Unibersidad sa kabisera. Malaki na si Brutus, ipinakapon ito ni Ama, kaya't lalong naging matikas at malaki ang katawan.


Gaya ng dati, nasa amin na naman ang anak ni Dr Eliseo, makulit ang batang ito, basta magustuhan hindi titigilan hanggat di pinagsasawaan.
Noong nakaraang linggo, ang alagang gansa ni Tyo Sening ang napag tripan, di pumayag na di maiuwi, after 1 week isinoli at ayaw na daw nya, mahilig daw umipot sa kanyang palaruan. Ngayon naman ay si Brutus ang nagustuhan, bilin ko kina inay hayaan na lang sa bahay laruin, baka kase magustuhang iuwi ay hindi ako paapayag.

Umakyat ako sa itaas ng aming bahay at naabutan si Dr Eliseo, nakahiga si Ama sa kama.
"Lino anak, ang iyong Ama, inatake sa puso." hagulhol na si ina habang inilalapit ako kay ama. "malamang ay matagal na nya itong nararamdaman hindi na lamang pinapansin, mabuti na lamang at kanina ay nakita sya ni Miguel habang naglalaro, nakita nya daw itong napaupo sa may hagdanan" paliwanag ni Dr Eliseo.


May 1 linggo rin si itay inalagaan ni Dr Eliseo, wala itong hininging bayad, parte daw ito ng kanyang charity mission.
"kuya Lino pwede ko ba mahiram si Brutus? ibabalik ko naman sya eh pag balik namin ni Daddy. 2 araw lang naman kami sa Maynila" pag susumamo ni Miguel. 


"pasensya ka na Lino sa anak ko, medyo may ugali kase ito na ang magustuhan kahit ano kailangan nya makuha pero ibinabalik naman" 
"Lino ipahiram mo na muna sa bata, isipin mo na lamang ang naging tulong nila sa iyong ama" si inay kinunsenya pa ako.
"o sige Miguel pumapayag ako, pero aalagaan mo si Brutus ha, " paalala ko sa bata
"yehey ! don't worry kuya may collar naman sya at lalagyan ko rin ng tanikala para di sya makalayo kung sakali."



Lulan ng aking motor, inihatid ko si Brutus kay Miguel. Dalawang araw lang naman, makaranas man lang si Brutus ng kakaibang experience.

June 15, 1999




"Lino ! Lino ! " sigaw ni ka Enteng
"Bakit ho?" dungaw ko sa may bintana mula sa itaas ng aming bahay
"Sina Dr Eliseo at anak nya, naaksidente. Patay lahat ang sakay ng van !" nagimbal ako sa kanyang balita.


"Anak, hanggang doon na lamang siguro talaga ang buhay nila, hindi natin mapipigil ang tadhana." si Ina.
"Si Brutus kaya, nakaligtas kaya sya? wala namang sinabi na may aso silang nakita sa loob ng van. Tanikala lamang nito." panlulumo ko.


Lumipas ang mga araw na hindi ko namalayan. Wala na ang aso na nagsilbing bestfriend ko, at si Gemma, wala na rin akong naging balita sa kanya. Tuwing umaga, sumisipol ako na animoy may lalapit na Brutus o kaya anman ay may hahangos na asong tatakbo sa kinatatayuan ko. Ilang linggo na, pero wala ng balita sa kanya.


San Fernando Pampanga.


"aw ! aw ! aw !"   kahol ng aso
"mommy, mommy ! there's something out there, a dog is barking !" si Jesmine, anak ng mag asawang Lily at Bert
"darling, don't mind it, it's just an ordinary dog" si Lily
"no mom, i want it. I wanna see it !" at sabay takbo ng bata sa pinang gagalingan ng mga kahol.


Isang aso na nanlilimahid at duguan ang nasa may bangin, hindi ito maka ahon, maraming insekto ang lumilipad lipad sa palibot nito. Mga malalaking langaw, Bangaw na nga ito kung tawagin sa probinsya.


"so eww ! yaya, call mang Danoy, ask him i want that dog !" pautos nitong sigaw sa kanyang tagapag alaga.


matapos makuha sa bangin, pinaliguan at pinakain ni Mang Danoy at Jesmine ang aso.


"kow, ke takaw man neh ! maitim ang dila kaya masiba !" bulalas ni mang Danoy
"imagine mang Danoy, he haven't eaten maybe for days and been trapped in that bangin, then now he has food, ofcourse he's starving !" sosyal na pangangatwiran ni Jesmine.


"Mom, Dad, can we keep Dagul?" may pagsusumamong  lambing nito sa kanyang magulang.
"well, you already given him a name darling, ofcourse you can keep him" pag sang ayon ng kanyang ina.


Walang kapatid si Jesmine, isa syang special child. Sa edad na 21, ang ugali nya at pagkilos ay parang edad ng siyam na taong gulang.
Hindi naman sya abnormal, delayed lamang ang kanyang mental development.
Bunga ng pag inom ni Lily ng mga gamot noong kabataan nya upang wag munang mabuntis dahil na rin sa kanyang career. Isa syang fashion model noon dekada 70. At ngayon, sa edad na 56, saka nya pinag sisisihan ang pag pipigil na magkaanak dati upang maipag patuloy ang kanyang pagiging modelo.
Naging bunga ng kanyang kamalian sa pag inom ng mga tableta ay si Jesmine.

Isang araw na namamasyal sina jesmine at kanyang magulang sa kanilang farm, naisipan nitong maglaro ng boomerang.
Mainit ang panahon, ngunit ang simoy ng hanging amihan sa gitna ng tumana ay napakasarap sa pakiramdam.
May ilang oras na silang naglalaro, nakakita si Jesmine ng isang puno ng Bayabas at agad nya itong inakyat.

Mula sa kung saan ay may malaking sawa na nakapulupot at mabilis na gumagapang papunta kay Jesmine.
Ilang kahol ng aso ang narinig, paikot ikot ito sa punong bayabas at di mapakali, maya maya lamang ay nakatanaw ito ng tao sa di kalayuan, malapit sa may batis at agaran itong tinakbo ni Dagul ang aso na inampon ni Jesmine.


"tay , mukhang may nangangailangan ng tulong" si Abet ang bulag na bata sa kabilang parang.
"nakow, maano bang wag mong pansinin yan, malamang ay nakita lamang ang mga isda nating nabingwit at gustong makibahagi" sagot ni Mang Andoy
"hindi tay, kakaiba ang pakiramdam ko. Halika 'tay, tingan mo ang kanyang ikinababalisa" sumamo nito sa kanyang ama


"aba aba, mukha ngang kakaiba ang kilos ng asong ito ah." si mang Andoy


Paulit ulit na kumakahol ang aso at may makailang ulit itong tumatakbo sa may parang papunta sa malapit sa may punong bayabas, isang sigaw na malakas ang narinig ni Mang Andoy at kaagad itong nanakbo pasunod sa aso.

Mabuti na lamang at nakarating agad si Mang Andoy, akma ng tatalon si Jesmine mula sa punong bayabas dahil sa malaking ahas na Sawa, magaling na lang at nagawang makakuha agad ni Mang andoy ng mahabang kahoy at sinungkit ang ahas.
Bumagsak ito sa lupa at saka naman tinaga ni Mang Andoy ng kanyang matalim na itak ang sawa. Sumirit ang dugo nito, walang humpay parin si Mang Andoy sa pag unday ng taga sa nasabing ahas.

Mula naman sa kabilang panig ng parang ay makikita sina Lily at Bert kasama ang 2 kasambahay na tumatakbo papunta sa pinanggalingan ng sigaw ni Jesmine.


"anong nangyari?!" humahangos si Bert papunta sa may punong bayabas
"may ahas po sa punong bayabas at muntikan ng maaksidente ang inyong anak. Mabuti na lamang at alisto ang alaga nyong aso, nasa may pampang kami ng aking anak at nakahingi ito ng tulong" sabay pahid nito ng tuyong mga dahon sa kanyang duguang itak.
"utang na loob namin sa inyo ang kaligtasan ni Jesmine" si bert. 
At inanyayahan nito sina mang Andoy na makisalo sa kanilang pananghalian sa di kalayuan lang naman ang kanilang pwesto.


"Si Abet nga po pala ang aking anak, sya po ang nakapansin sa kilos ng Aso" pagpapakilala ni Mang Andoy
" May karamdaman po ba sya sa paningin? " si Lily
"opo mam, noong ipinanganak po sya, dala ng kahirapan ay sa hilot kami lumapit. Kasalukuyan pong sinusundo ko ang hilot ngunit di na po napigilan ang paglabas ni Abet kaya't napabagok po ang kanyang ulo paglabas sa sinapupunan ng kanyang ina. Limang araw matapos syang mailuwal, si Chedeng naman po ay binawian ng buhay. Nasa ikatlong grado na po si Abet ng lumabo ang kanyang paningin hanggang sa tuluyan na nga po itong mabulag" mahabang kwento ni Mang Andoy.


"Mom Dad, what a sad story for Abet. Can i befriend him? lambing ni Jesmine
"after his heroism, of course darling !" si Bert na ang tumugon
"ah eh Mam, hindi po kaya lumawit ang dila ko at mabingi ang tenga, inglisera po kase si Jesmine " pagbibiro ni Abet.


Naging mabuting magkaibigan sina Abet at Jesmine. Sa edad na 12 ni Abet, para na rin syang nagkaroon ng nakababatang kapatid kahit na mas matanda ang edad ni Jesmine.

Isang hapon, tarantang sinalubong ni Lily si Bert mula sa byahe nito galing Maynila.


"Hindi na sya makakain Hon, ang sabi ng doctors kumakalat na ang virus sa kanyang katawan at hindi na rin tatalab ang ilang chemo. Unlike before na kapag naki Chemo sya, lumalakas at parang wala lang nangyari" umiiyak si Lily
"Let's bring her to Manila, baka may mahahanap tayong specialist sa sakit nya" umaasa parin si Bert na may kagamutan sa sakit ni Jesmine


Walang araw na hindi dinadalaw ni Abet si jesmine, ito ang nagsilbing taga aliw sa kanyang malalang karamdaman.
"you know Abet, if i'll met Papa God, iku kwento ko yung mga pinagdaanan natin this past few weeks. I'll tell him that i met the brother that i never had. Siguro magkapatid tayo in the past, kase jive yung ugali natin" pag ku kwento ni Jesmine habang nakaratay ito sa kanyang higaan.


"Lam mo Jessie, hindi ka basta mawawala. May magliligtas parati sa 'yo. makakahanap ang mga magulang mo ng ispesyalista para sa sakit mo. Maglalaro pa tayo at isasama ka namin ulit ni Itay sa pampang para mamingwit ng mga isda. " sabay kapa ni Abet sa mga kamay ni Jesmine na binigyan nya ng palayaw na Jessie.
"Ikaw lang Abet at si Dagul ang naging kaibigan ko, salamat...maraming salamat" may ngiti sa labi na sambit ni Jesmine.


Manila Doctors Hospital.

August 28, 1999


"Paging Dr Ledesma, to Emergency room please" 


"I'm so sorry Tita Lily, but she's not responding to the medication. Ginawa na namin lahat but she's still not responding. Malinaw ang isip nya, pero di na talaga kaya ng katawan nya lumaban" paliwanag ni Dra Ledesma


"Is there anything we can do para man lang madagdagan ang araw nya?" umiiyak si Lily
"Honey, they are doctors, not God. Please, tanggapin na lang natin ang lahat" si Bert


"Mom...Dad...where is Abet and Dagul?" pautal na sambit ni Jesmine
"Abet is outside baby, dagul can't come here. They will not allow pets to be here baby" paliwanag ni Lily
At mula sa may labas, pinapasok ni Bert si Abet upang makita at makausp ni Jesmine.


"Hi Bro, i have a surprise for you on your birthday tomorrow. I'm sure magugustuhan mo yun." si Jesmine habang nakahawak ang isang kamay kay Abet
"kahit wala kang regalo, basta gumaling ka na lang Jessie. Para makauwi ka na at makapaglaro na ulit tayo. Lam mo nalulungkot na si Dagul, hindi ka nya nakakasama. Kaya dinadalaw ko sya araw araw. "


"You know what, anuman mangyari sa akin, please take care of Dagul. Wag mo sya papabayaan ha. He's our bestfriend. Ano yung na tik tak tik tak?" tanong nito


"ah eh pasensya ka na ha, yung gabay ko na kahoy, ipinu pwesto ko ng maayos sa may gilid ko baka kase mapalayo sa akin mahihirapan akong maglakad pag wala ito" paliwanag ni Abet


"Malapit mo na yan itapon Abet... Malapit na" sabay hinga nito ng malalim.


Eksakto alas Dose ng hating gabi, binawian ng buhay si Jesmine sa Manila Doctors Hospital.
Eksaktong ika 13 kaarawan ni Abet.
At habang naka dungaw si Abet sa may bintana ng kanilang bahay na animoy may paningin, umusal ito ng isang panalangin "sana maging maligaya si Jessie at maging ligtas"


Matapos alisin ang makinarya sa katawan ni Jesmine, kinausap ni Lily si Dra Ledesma.
"My daughter's last wish is to donate her Cornea to Abet" humahagulhol si Lily
"even on her last breath, pagtulong parin ang nasa kanyang isipan. I'm very proud of my daughter" si Bert


Naoperahan ang mga mata ni Abet. Binigyan sya ng mag asawang Lily at Bert ng scholarship na magagamit niya hanggang makapagtapos ng anumang kurso sa kolehiyo. Itinatayo ni Lily at bert ang Jesmine Foundation, sa pag alala sa kanilang namayapang anak.

San fernando Pampanga. Eternal Gardens.


"Salamat kapatid sa pagbibigay mo ng liwanag sa madilim kong mundo. Pangako, tutuparin ko ang mga pangarap na sinabi ko sa 'yo noon habang namimingwit tayo sa pampang. Hindi ko rin pababayaan si Dagul. Ang ating bestfriend" sabay himas ni Abet sa alagang aso na nakahiga sa bermuda na nakapaligid sa lapida ni Jesmine.


"Honey,  they're here !" tawag ni bert kay Lily
"wait, im coming down" sagot nito


"professor, sa tingin nyo ba kakayanin ng lupain namin sa tumana ang bagong breed ng halamang gamot na ito? " pagtatanong ni Bert sa mga taga Agriculture


"kakailanganin namin kumuha ng sample mula sa lupa at pag aaralan sa laboratory kung kakayanin ng inyong lupa ang mga new breed species na nais ninyong itanim. I recommend Paulino Gonzales to lead the team. Bihasa sya sa pagsusuri ng mga klase ng lupa and i assure you that he is one of our departments pride" mahabang paliwanag ng kawani ng Agriculture


Sinimulan ang pag kuha ng samples sa lupa ng mga Ledesma, sa pangunguna ni Lino, tubong taga Ilocos Norte. Kakailanganin nya ng mga sample ng lupa at imo monitor ang humidity ng kaparangan para malaman kung angkop nga ba ang new breed species na mga halamang gamot, isang proyekto ng Jesmine Foundation.


Kasalukuyan namamahinga si Lino sa ilalim ng punong mangga, napakapayapa ng paligid, maririnig sa di kalayuan ang lagaslas ng sapa at huni ng mga ibon. Parang bumalik sa kanyang alaala ang paglalaro nila ni Gemma at Kagome kasama ang kanilang bagong alaga na si Brutus.

Ah...si Brutus, ang kanyang alagang aso na napawalay. Ilang buwan na nga ba nawawala ang aso nya? Mahigit 16 na buwan.

Dala ng pangungulila kay Brutus, sumipol si Lino ng paborito nyang sipol kapag tinatawag si Brutus. Sipol na may 4 na taon nyang ginamit kay Brutus kapag tinatawag nya ito.


Mansyon ng mga Ledesma.


"Tita, how are you? is everything ok with the foundation?" si Dra Ledesma. Ang pamangkin ni Bert na sya ring nagsilbing doctor ni Jesmine.
"we have to move on Gemma, hindi magugustuhan ni Jesmine makita na nalulungkot kami ng kanyang ama" si Lily


"aw! aw! aw! "  si Dagul habang paikot ikot ito sa may kusina, gusto nito makalabas ngunit nakasarado ang pintuan


"so this is Dagul, yung binabanggit ni Jesmine na bestfriend nila ni Abet?" sabay lapit ni Gemma kay dagul


"yap, napulot nya yan sa may bangin i think more than a year ago" binuksan ni Lily ang pintuan ng kusina
"oh, he reminds me of my dog, remember kagome tita? she gave birth to a dog when we were in Ilocos, bago nasunog ang bahay. And pareho sila ni Dagul, may maitim na dila" sabay balik nito sa upuan kaharap ng hapag kainan.
"that was the dog who helped Jesmine to call for help, at yun nga, si Mang Andoy na taga kabilang parang ang natawag nito. and the rest is the story that Jesmine keeps telling you kung pano sila naging magkaibigan ni Abet" mahabang kwento ni Lily


"he's a hero kung ganun tita" sabay simsim nito sa juice drink na nakahain.


mabilis ang takbo ni Dagul, mula sa kusina tinakbo nito ang papunta sa parang. Hindi alintana ang mga nadaanan na mga tao sa may kamalig. Dere-derecho ito sa pagtakbo. Papalapit sa nakatalikod na lalake sa ilalim ng punong mangga na sumisipol sipol.
Hinding hindi nya makakalimutan ang sipol na iyon, mahigit isang taon na nya itong hinahanap hanap.


Mula sa likuran ni Lino at naramdaman nya na may humahangos na paparating. Pag harap nya, isang malaking aso na kulay tsokolate ang bumungad sa kanya.
Si BRUTUS ! ang kanyang nawawalang bestfriend na si Brutus !

Pagulong gulong habang yakap yakap ni Lino ang malaking aso. Kay tagal nyang hinanap si Brutus, dito lamang pala sa Hacienda Ledesma nakarating ang inakala nyang namatay ng alaga.

Nagsilapitan ang mga trabahador ng hacienda, mula sa kamalig ay naglabasan ang ilang mga trabahador at lumapit sa kanya, inakala na inaatake sya ni Dagul.
May isang lalake na akmang hahatawin si Dagul habang sumisigaw ng "propesor, ilag !"


Si Lino ang tinamaan ng hampas ng trabahador. Dumudugo ang ulo nito ngunit nagawa parin sambitin na "wag nyong sasaktan si Brutus, alaga ko syang aso at kilala nya ako, wag nyo syang sasaktan" at sya ay nawalan ng malay.


Mula sa parang ay binuhat si Lino papasok sa bahay ng mga Ledesma. Gulat si Gemma at Lily, hindi nila akalain na may aksidente na palang nangyayari.


"Tita, i need first aid kit. Manang adel,ikuha nyo ako ng labakara at mainit na tubig" mabilisang utos ni Gemma


Nilinisan ni Gemma ang duguang mukha ng pasyente.Hindi sya makapaniwala sa nasa kanyang harapan.
Si Lino na kababata nya at kanina lamang ay nabanggit nya sa kanyang tyahin ay heto, nasa harapan niya. Dahil duguan ang damit, ginupit nya ito upang madaling maiayos ang sugat sa may ulo at balikat.
At napaluha sya sa kanyang nakita, ang kabiyak ng pendant na puso na kanyang iniwan bilang simbolo ng kanilang pagkakaibigan, naka kwintas sa leeg ni Lino. Iningatan ng kanyang kababata ang pendant.Naluluhang kinapa ni gemma mula sa kanyang leeg  ang pendant na kanya ring suot. Ang kabiyak ng puso na pendant ni Lino. Tanging ang susi na lamang ang kulang upang mabuo ito.

Nagkamalay si Lino, hindi rin ito makapaniwala. Ang nasa harapan nya ngayon ay ang babae na laging laman ng kanyang isipan. Mula pagkabata ay bestfriend na sila ni Gemma, nang umalis ito sa kanilang probinsya, naramdaman nya ang pangungulila, tanging si Brutus na lamang ang naiwan sa kanya na tagapag paalala ng nasasayang araw nila ni Gemma.


Mula sa kung saan ay kumahol ang aso, kahol na animoy tuwang tuwa.


"Dagul out !, out out out !" si Bert habang pinalalabas ng bahay si Dagul


"huwag po, kilala ko sya. " si Lino
"yan ang alagang aso ni Jesmine, kamukha ni brutus di ba. yan din napansin ko kanina ng makita ko sya" si Gemma
"you mean kilala nyo ang aso na 'to?" si Lily nagtatanong na parang nalilito


Mula sa may pintuan ay humahangos na dumating si Abet.


"propesor, pasensya na po kayo sa naging asal ni Dagul, ako na po ang nahingi ng paumanhin" mangiyak ngiyak nitong sumamo


"Aso ko sya, ang nawawala kong aso na si Brutus" mariing wika ni Lino


at kahit masakit ang sugat, sumipol si Lino. At padambang lumapit dito si Dagul.


"sya nga si Brutus Lino !" bulalas ni Gemma.


Mula sa kwarto ni Jesmine ay kinuha ni Lily ang collar na may nakakabit na pendant.
Eto ang suot ni Dagul ng matagpuan sya ni Mang Danoy at Jesmine sa bangin.

Hinubad ni Lino ang kanyang kwintas, inalis nya sa collar ang pendant na susi at saka ito itinabi sa kanyang pendant. Si Gemma naman ay madali rin hinubad ang kwintas at sa palad ni Lino, kanyang pinagtabi ang 3 piraso ng pendant at nabuo ang Korteng puso na may susi sa gitna.

Sya nga si brutus....luhaan si Gemma at si Lino. Habang akap si Brutus na matagal na nawalay sa kanila.
Si Abet naman ay umiiyak din.

"napakarami pong natulungan ni Brutus, mula sa pagiging malulungkutin ni Jesmine, naalis nya ito.
At mula sa pagiging isang bulag, heto po ako ngayon, may paningin na" 


Napalathala sa local na pahayagan ang kwento ni Brutus.
Isang tawag mula sa isang ahensya ang natanggap ni Lino. May nais makipagkita sa kanya.

At mula Ilocos Norte, bumyahe papuntang Maynila si Lino. Nasa wheelchair ay si Dr Eliseo habang nagbabasa ito ng dyaryo. At ang anak nito na si Miguel, hayun at nakahimlay sa kama, namamahinga.


"Lino ! Hindi ko alam kung paano ko pasasalamatan si Brutus sa kanyang pagliligtas sa aming mag-ama."


Ayon kay Dr Eliseo, binabagtas nila ang kahabaan ng hi-way sa Pampanga ng biglang magkakahol si Brutus, hindi nya daw malaman kung ano ang dahilan. Ang driver nila na padala ng agency ay walang kakibu-kibo, at seryoso sa mabilis na pagpapatakbo. Maya-maya lamang ay napansin nilang ibang bahagi ng hi-way ang kanilang binabagtas at saka nya tinanong ang drayber.
Ganun na lamang diumano ang gulat niya ng bigla itong maglabas ng baril at magdeklara ng holdap at sabay sa pagtutok nito ay ang pag signal sa nakasunod na sasakyan. Mga kasamahan pala nito ang nakabuntot sa kanila.  Pinagkakagat ito ni Brutus at nawalan ng giya ang sasakyan, may mga ilang byahero na nakasalubong sila at ang ilan ay huminto habang ang ilan ay nakahalatang may nangyayaring kakaiba sa loob ng van.

Saktong sinakmal ni Brutus ang leeg ng driver ay nagawang ibukas ni dr ang pintuan ng van at silang mag ama ay pagulong gulong sa hi way, dahilan kung bakit sya ngayon ay naka wheelchair. Ang van na sinasakyan nila ay sumalpok sa kasunod nitong kotse, ang back-up na kasamahan ng driver, hindi napigilan ang takbo at sa biglang pag hinto ng van ito ay sumalpok at sumabog.
Mula sa kinalalagyan nilang mag ama ay sinaklolohan sila ng mga byahero, hindi na nila namataan si Brutus kung nakaligtas ba ito o nakasama sa pagsabog. At dahil dito, nagpasya si Dr Eliseo na iparating ang balita sa kanilang probinsya na sila ay naaksidente at walang nakaligtas sa pangamba sa kanilang seguridad na mag ama.

At nito na nga lamang nakaraan ng mabalitaan nila ang kwento ni brutus, ay madali niyang pinatawagan sa ahensya si Lino.

Hacienda Ledesma.

Idinaos ang kasal nina Lino at Gemma sa Hacienda Ledesma, request ng mag asawang Lily at Bert. At upang masaksihan na rin ni Abet at nina Dr Eliseo at Miguel.


Si Brutus....ang Dagul na aso na nagbigay ng liwanag sa mundo ng isang nilalang. Nagligtas sa buhay ng mag ama at nag buklod sa isang habambuhay na pagmamahalan.


***


   Brutus, indeed a man's bestfriend.